Choroby Układu Krążenia
Rozedma płuc
Uogólnione rozdęcie pęcherzyków płucnych i drobnych oskrzelików, z utrwalonymi zmianami anatomicznymi i utratą elastyczności samych płuc. Na skutek zniszczenia przegród między pęcherzykami powstają mniejsze lub większe pęcherze różnego kształtu. Płuca rozedmowe nie opróżniają się w dostatecznym stopniu z powietrza w czasie wydechu. Objawy: duszność wysiłkowa, kaszel (często napadowy, z wykrztuszaniem plwociny), wdechowe ustawienie klatki piersiowej, niekiedy sinica, palce pałeczkowate.
Zapalenie płuc
Zapalenie płuc może mieć etiologię: bakteryjną (paciorkowce, gronkowce, pneumokoki), wirusową, grzybiczą i mykoplazmatyczną. W jego przebiegu dochodzi do obrzęku płuc zarówno pęcherzykowego jak i śródmiąższowego, co objawia się: gorączką z dreszczami, silną dusznością. Zapalenie płuc może być: odoskrzelowe (jako powikłanie zapalenia oskrzeli) lub płatowe. Leczenie antybiotykami.
Nowotwory płuc
Do najczęstszych nowotworów należą raki, a zwłaszcza te, które rozwijają się z nabłonka błony śluzowej oskrzeli. Nikotynizm sprzyja nowotworom złośliwym płuc.
Informacje ogólne
Oskrzela, część dolnych dróg oddechowych (układ oddechowy). Zbudowane z pierścieni chrząstkowych (tkanka chrzęstna) połączonych tkanką łączną i błoną mięśniową gładką (tkanka mięśniowa) oraz wysłane błoną śluzową od wewnątrz z dużą ilością gruczołów śluzowych. Wyróżnia się: oskrzele główne (I rzędu) prawe i lewe odchodzące od tchawicy i oskrzela rozgałęziające się w miąższu płuc: II rzędowe – oskrzela płatowe (3 prawe i 2 lewe) i segmentalne (liczbowo równe ilości segmentów płuc) oraz III rzędowe, w których wyróżnia się 12 podziałów. Od ostatnich oskrzeli III rzędu odchodzą oskrzeliki końcowe (pozbawione chrząstki), które z kolei dzielą się na dwa oskrzeliki oddechowe w ścianach których znajdują się pęcherzyki płucne. Oskrzela doprowadzają powietrze do płuc i wyprowadzają je stamtąd.
Ostre zapalenie oskrzeli
Choroba powstająca często w związku z ostrym stanem zapalnym górnych dróg oddechowych jako skutek zakażenia zazwyczaj wirusami grypy i paragrypy, a wtórnie bakteriami (dwoinka zapalenia płuc, paciorkowce, gronkowce), czy obniżenia ogólnej odporności lub zetknięcia się z różnymi drażniącymi gazami. Zapalenie oskrzeli występuje często wiosna i zimą, gdyż przeziębienia występujące szczególnie często w tym okresie, bardzo usposabiają do powstania choroby.
Objawy: wysoka gorączka, uczucie ogólnego rozbicia, kaszel, początkowo suchy, później mokry połączony z wykrztuszaniem plwociny, najpierw śluzowej, a następnie ropnej, bóle w klatce piersiowej, brak apetytu. Choroba trwa do kilkunastu dni (7-14). U małych dzieci i u osób starszych istnieje duże niebezpieczeństwo przejścia zakażenia na oskrzeliki i tkankę płucną, z wytworzeniem odoskrzelowego zapalenia płuc.
Leczenie: leżenie w łóżku, leki przeciwkaszlowe i upłynniające wydzielinę oskrzelową, środki napotne i przeciwgorączkowe. W razie potrzeby sulfonamidy lub antybiotyki. Zapalenie płuc może wystąpić w przebiegu chorób zakaźnych tj.: odra, krztusiec, dur brzuszny.
Przewlekłe zapalenie oskrzeli
Przyczyną choroby są wielokrotnie powtarzające się zakażenia różnymi drobnoustrojami przy równoczesnej małej odporności błony śluzowej oskrzeli, np.: w wyniku upośledzenia krążenia krwi, zrostów i pozapalnych zwłóknień płuc, przewlekłego drażnienia dymem tytoniowym lub pyłami pochodzenia przemysłowego.
Objawy: przewlekle utrzymujący się kaszel z wykrztuszaniem śluzowej plwociny, czasem ropnej lub z domieszką krwi. Co pewien czas występują napady silnego kaszlu i duszności, przejściowo sinicy, ustępującej z chwilą odkrztuszania gęstej, ciągnącej się plwociny (typ astmatyczny zapalenia oskrzeli). U części chorych po kilku latach trwania zapalenia rozwija się rozedma płuc.
Leczenie: unikanie przeziębień i przebywania w atmosferze zapylonej, zakaz palenia tytoniu. Środki wykrztuśne (syropy), sulfonamidy, antybiotyki.
Rozstrzenie oskrzeli
Wrzecionowate, walcowate lub workowate rozszerzenia oskrzeli, wrodzone (rzadko np. w przebiegu mukowiscydozy) lub nabyte, prawie zawsze przewlekle zakażone. Rozstrzeń oskrzeli nabyta występuje w następstwie przewlekłych stanów zapalnych w oskrzelach, płucach lub opłucnej. Rozstrzeń płuca wrodzona nosi także nazwę torbielowatości płuc.
Objawy: przewlekłe pokasływanie i napady kaszlu, zwłaszcza przy zmianach pozycji ciała. Chory wykrztusza duże ilości cuchnącej plwociny, nawet do 300 ml na dobę, odczuwa duszność przy wysiłkach fizycznych, często zapada na nawracające zapalenia dróg oddechowych. Rozpoznanie ustala się za pomocą bronchografii. W leczeniu zachowawczym stosuje się drenaż ułożeniowy, odsysanie plwociny przez bronchoskop i antybiotyki. Leczenie operacyjne polega na wycięciu zmienionej tkanki płucnej.
Nieżyt spastyczny oskrzeli
Stan chorobowy obserwowany u niemowląt i małych dzieci, o przebiegu podobnym do astmy. Obturacja oskrzeli spowodowana jest zapalnym obrzękiem błony śluzowej. Przyczyną są zakażenia wirusowe, często powikłane zakażeniem bakteryjnym.
Rak oskrzela
Rak występujący głównie u palaczy tytoniu (stosunek palących do niepalących wynosi 9:1), z tego względu jest częstszy u mężczyzn niż u kobiet i równocześnie jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u dorosłych.
Objawy: kaszel, czasem krwioplucie, ewentualnie tępe i głęboko usadowione bóle. Niekiedy obecność nowotworu objawia się dopiero powikłaniami: nawracającym zapaleniem płuca, ropniem płuca, wysiękiem w jamie opłucnej, przerzutami do węzłów limfatycznych, wątroby, kości lub mózgu.